Dagje vrij

In het onderwijs heb je nooit een snipperdag. Dat hoeft ook niet natuurlijk, want we zijn een van de groepen in de samenleving met een meer dan riante vakantieregeling. En dat is een verworvenheid die bij anderen nog wel eens tot scheve ogen leidt. En terecht. Op feestjes en verjaardagen ging ik vroeger altijd strak in de verdediging als je als schoolmeester weer eens werd aangevallen op die mooie werktijden. Tot drie uur werken, woensdagmiddag vrij en al die schoolvakanties ook nog.
Natuurlijk. "Maar dat hebben we ook nodig hoor" sprak ik dan, waarop niet zelden hoongelach volgde...

De keerzijde van de medaille is dat we in het onderwijs al lang een niet-marktconform salaris hebben. Vroeger was het een beroep van aanzien. En in de vorige eeuw waren de kweekscholen vaak arbeidersuniversiteiten. Begaafde kinderen uit arbeidersgezinnen mochten doorleren en werden schoolmeester. Theo Thijssen is daar een mooi voorbeeld van.

Toen ik op de PA zat was de helft van onze klas nog van het mannelijk geslacht. In deze tijd is dat volledig scheef getrokken. Het overgrote merendeel van de PABO-studenten is vrouw. Op onze school werken meer dan 120 mensen. Waarvan er welgeteld vier mannen volledig voor de groep staan. Verder drie mannelijke vakleerkrachten gymnastiek en twee mannelijke medewerkers facilitair.  En nog twee bij het aanmeldpunt. Dat zijn er elf. Dus nog geen tien procent. De overige leerkrachten, logopedistes, orthopedagogen, psychologen, intern begeleiders, onderwijs-, zorg- en klassenassistenten, directie en overig ondersteunend personeel zijn vrouw. Ik praat over een grote cluster-2 school voor speciaal onderwijs.

Dat heeft natuurlijk te maken dat het vak zich goed leent tot het aangaan van een parttime betrekking. En dat de parallel lopende schoolvakanties met die van je kinderen mooi meegenomen is. Dat scheelt oppas en opvang. En dat de arbeidsparticipatie van vrouwen veel groter is geworden. In de jaren zestig werd je als vrouw op je trouwdag nog ontslagen op veel scholen, dan wel bij de geboorte van het eerste kind. Dat is vooruitgang. Natuurlijk. Dat neemt niet weg dat het een slechte zaak is dat veel mannen hun heil buiten het onderwijs zoeken. De belabberde salariëring is daar zeker debet aan. Alsmede de tot voor kort slechte carriereperspectieven.

Onderzoek heeft uitgewezen dat kinderen behoefte hebben aan rolmodellen. Het is vooral voor jongens een goede zaak als ze niet alleen te maken hebben met vrouwelijke leerkrachten. Hoe goed ze het ook doen. Daarover geen enkele discussie.

En zo ontstaat een cirkel. Welke man gaat nog naar de PABO? Welke man wil werken in een organisatie die voor het grootste deel bestaat uit vrouwen? Welke man wil genoegen nemen met een middelmatig salaris? Welke man wil een beroep uitoefenen met een beperkt maatschappelijk aanzien?

Ze zijn er nog wel hoor. En die staan gewoon voor de klas en doen gewoon hun werk. En vaak worden ze wel gewaardeerd in de organisatie waar ze werken. Gelukkig maar.

En ze hebben af en toe een dagje extra vrij.  Compensatieverlof heet dat. Of ADV. En die tijd gebruiken ze om klusjes te doen, achterstalligheden weg te werken en soms wordt die tijd gebruikt om stukjes te schrijven. In intro- en retrospectief.

Hier zit er zo eentje...